Ortezy są ortopedycznymi aparatami, których zadaniem jest stabilizacja stawu bądź danego fragmentu ciała; w ten sposób często zastępują one (choć nie zawsze jest to możliwe) z reguły uciążliwe dla wielu pacjentów opatrunki gipsowe, będąc w wielu przypadkach ich wygodną alternatywą. Aparaty te tym samym pozwalają m. in. na czasowe unieruchomienie stawów kończyn, które uległy różnego rodzaju urazom mechanicznym, a także stanowią bardzo dobry element korekcyjny w przypadku wad postawy. Ze względu na wiele zalet (m. in. lekkość, wykonanie z nowoczesnych, „oddychających” materiałów), zastosowanie ortez może być skuteczną metodą rehabilitacji wśród tak wymagających i wrażliwych pacjentów, jakimi są dzieci. Pozwalają one bowiem, w przeciwieństwie do opatrunku gipsowego na łatwiejszą pielęgnację chorego miejsca, dając jednocześnie poczucie komfortu i zarazem swobody poruszania się, co ma szczególne znaczenie w przypadku urazów kończyn.
Wśród ortez pediatrycznych (przeznaczonych dla dzieci) wyróżnić można:
- pasy piersiowe,
- ortezy kończyny górnej oraz dolnej,
- ortezy kręgosłupa.
Pasy piersiowe znajdują zastosowanie u dzieci przeważnie w przypadku istniejących wad układu kostno – stawowego w obrębie klatki piersiowej. Jednym z takich schorzeń, jest tzw. „kurza klatka”, polegająca na uwypukleniu mostka wraz z przylegającymi do niego żebrami. Wada ta, najczęściej dotycząca chłopców, zaczyna rozwijać się po 11. roku życia i może mieć charakter zarówno wrodzony jak i nabyty, będąc np. objawem krzywicy. Zdeformowana klatka piersiowa przypomina wówczas swą budową morfologiczną kurzą lub gołębią – stąd nazwa tego schorzenia. Tak narastające zniekształcenie może być przyczyną nie tylko niskiej samooceny nastolatka, ale również stanowi zagrożenie dla jego zdrowia. Jak najszybsze zastosowanie ortezy w okresie dojrzewania stanowi niewątpliwe szansę na rozwiązanie problemu „kurzej klatki”. Kości są wówczas na tyle elastyczne i nierozwinięte, przez co użycie pasa piersiowego umożliwi ich remodeling i tym samym przywrócenie fizjologicznego położenia. Obecnie produkowane ortezy piersiowe działają na zasadzie przednio – tylnej kompresji, powodując nacisk na klatkę i tym samym zmniejszając uwypuklenie mostka i górnych żeber. Systematyczne stosowanie pasa ortopedycznego przyczynia się do poprawy pracy układu krążeniowo – oddechowego, redukując objawy osłabienia.
Najczęściej jednak decyzja o zakupie ortezy dla dziecka spowodowana jest urazem kończyny górnej bądź dolnej. Według statystyk ok. 60% wszystkich złamań u dzieci dotyczy głównie stawu łokciowego; leczenie takiego urazu zwykle polega na nastawieniu i 3-4-tygodniowym unieruchomieniu kończyny, co dla małego pacjenta jest niezwykle uciążliwe. W tym przypadku istnieje możliwość zastąpienia ciężkiego gipsu znacznie wygodniejszą ortezą w postaci specjalnie zaprojektowanego temblaku. Jego główną zaletą jest lekkość, wykonanie z obojętnej dla skóry dzianiny bawełnianej oraz dzięki mechanizmom regulacyjnym - zdolność optymalnego dopasowania do ciała w różnych okolicznościach. Podobne ortezy mogą znaleźć zastosowanie w przypadku złamań kości ramiennej, łokciowej i przedramienia, zwichnięciu barku czy w sytuacji infekcji bądź stłuczeń w ich obrębie. Obecnie projektowane temblaki pozwalają nie tylko na stabilizację kończyny górnej po zdjęciu gipsu, ale bardzo często również na jego całkowite zastąpienie – niewątpliwie pod tym względem stanowią korzystną alternatywę.
Podczas gry i zabawy w domu lub w szkole na przerwie może dojść u dziecka do złamania lub skręcenia palca ręki lub nadgarstka, ale także do urazu kolana, czy też stawu skokowego. Również w tych przypadkach pomocne okazuje się być użycie odpowiedniej ortezy, która pozwoli na właściwą stabilizację i unieruchomienie kończyny w pożądanej pozycji. Jest to niezwykle istotne podczas rekonwalescencji.
Oprócz wyżej wymienionych ortez można także wyróżnić te, które są stosowane w przypadku różnych zwyrodnień, przeciążeń oraz stanów bólowych kręgosłupa. Zapewniają one duży komfort użytkowania, eliminując często konieczność stosowania ciężkiego i niewygodnego sprzętu ortopedycznego. Zaprojektowane są w ten sposób, aby dopasowały się do sylwetki każdego dziecka i zapewniły odpowiednią stabilizację. Wśród szerokiej gamy protez ortopedycznych można znaleźć także dziecięcą ortezę prostującą plecy, pomocną w takim schorzeniu jak zwiększona kifoza piersiowa, ale także w przypadku urazów obojczyka niewymagających interwencji chirurgicznej. Można ją stosować również wtedy, gdy występuje konieczność przeprowadzenia korekcji wad postawy u dziecka (oczywiście jeśli nie wymagają one interwencji chirurgicznej). Takie jej zastosowanie może stanowić receptę na zgarbioną sylwetkę u małego pacjenta.
Rehabilitacja pacjenta pediatrycznego stanowi niewątpliwie istotny element rekonwalescencji po wszelkiego rodzaju urazach mechanicznych - ortezy mogą zatem znacząco przyczynić się do poprawy zarówno jej skuteczności jak i komfortu psychicznego małego pacjenta.